Mình biết đến cuốn sách này qua mẹ tôi giới thiệu. Nhà vốn có truyền thống đọc sách, nên thỉnh thoảng mẹ sẽ mang về cho mình vài cuốn thú vị. Nhờ vậy mà mình có cơ hội được đọc nhiều tác phẩm bổ ích, nhưng trong số những cuốn được giới thiệu đó, “Ma quỷ trong tâm ta” là cuốn đầu tiên khiến mình thực sự thấy ấn tượng và muốn viết một bài review về nó.
“Ma quỷ trong tâm ta” là tác phẩm mới nhất của tác giả Phan Đăng, một nhà báo, nhà thơ tài năng với nhiều tác phẩm hay và hữu ích, đưa ra cho độc giả những lời khuyên chân thành qua những câu chuyện nhỏ nhưng ẩn chứa ý nghĩa lớn. Chú còn là một diễn giả nổi tiếng, và là người dẫn chương trình Ai Là Triệu Phú. Các tác phẩm của chú thường dẫn độc giả qua những cuộc hành trình đi sâu vào nội tâm, tự đặt câu hỏi cho chính mình, từ đó thấu hiểu bản thân hơn và có những góc nhìn mới tích cực hơn về cuộc sống.
Thật sự thì ban đầu, mình đã nghĩ “Ma quỷ trong tâm ta” chỉ là một cuốn self-help có thiên hướng tâm lý học và Phật giáo – những chủ đề mình không thật sự hứng thú. Mình đã nghĩ nó sẽ toàn những khái niệm cao siêu phức tạp, làm mình choáng ngợp với lượng thông tin quá lớn, và mình thậm chí còn nghĩ mình sẽ chẳng đọc hết. Nhưng không, mình đã nhầm.
Cuốn sách không quá dài, nhưng đối với mình thì đó là một hành trình nhẹ nhàng, đưa mình đi vào nội tâm, giúp mình tự đặt câu hỏi về quá khứ, về suy nghĩ của bản thân, giúp mình tự lý giải cho những cảm xúc mình luôn không hiểu. Giọng văn nhẹ nhàng, thân thiện, mang tính đối thoại, khiến trải nghiệm đọc dễ chịu hơn nhiều so với việc nạp vào đầu cả đống kỹ năng. Hơn nữa, những khái niệm về Phật giáo hay tâm lý học được giải thích khá dễ hiểu, qua hình tượng những sinh vật như ma, quỷ, ong, khỉ và thiên thần.
Xuyên suốt tác phẩm, có khá nhiều câu chuyện nhỏ có thật về những con người, những hoàn cảnh khác nhau nhưng đều có điểm chung là gặp khúc mắc trong việc xử lý cảm xúc, và nhờ những lời khuyên, những bài tập nhỏ trong sách do tác giả gợi ý mà họ đã dần thay đổi tốt đẹp hơn, bớt đi những cảm xúc tiêu cực do chính họ tự gây ra mà không biết.
Cuốn sách cung cấp cho ta 9 bài tập nhỏ để thực hành tự kiểm soát cảm xúc, suy nghĩ của mình, cũng giúp ta luyện tập thói quen viết thư cho chính mình, để từ đó thấu hiểu sâu hơn về bản thân, chữa lành những vết thương tâm hồn mà có khi chính ta còn không biết nó tồn tại. Mình đã thử một vài bài tập sách gợi ý, và nhận ra nó rất hiệu quả. Những bài tập ấy không quá cao siêu khó khăn hay đòi hỏi kiến thức chuyên môn gì, mà chỉ yêu cầu mình sẵn lòng đối diện trực tiếp với những tổn thương bên trong.
Những kiến thức trong sách là sự kết hợp một cách khoa học và chặt chẽ giữa sinh học, tâm lý học và một chút Phật giáo, cụ thể là một vài kiến thức về thiền định, giúp ta bình tâm và tập trung hơn trong quá trình thực hành các kỹ năng. Những kỹ năng “Ma quỷ trong tâm ta” cung cấp cho độc giả gồm có:
Hiểu rõ cách mà cảm xúc ảnh hưởng lên cơ thể ta, và nguồn cơn cho những cảm xúc đó
Làm sao để kiềm chế và giải tỏa cảm xúc tiêu cực đúng cách, chữa lành tổn thương trong sâu thẳm
Lan tỏa những cảm xúc yêu thương tốt đẹp mà không vô tình đặt vào đó những kỳ vọng sai lầm
Ngoài ra, phần phụ lục sách cũng cho ta nhiều kiến thức thú vị về Phật giáo, bản ngã hay sự thấu cảm, phân biệt giữa thực tế và những kỳ vọng quá sức, để từ đó không vô tình tự làm tổn thương bản thân.
Đó là về nội dung cơ bản của cuốn sách. Còn nói về cảm nhận của mình, thì mình có cả cảm nhận tốt và không quá tốt.
Về mặt tốt, những kiến thức sách cung cấp khá hữu ích và có tính ứng dụng cao, ta có thể ngay lập tức thử ứng dụng khi đang đọc sách, và duy trì thói quen ấy lâu dài về sau. Mình thích giọng văn nhẹ nhàng và những câu chuyện rất chân thực mà tác giả kể trong sách.
Ấn tượng nhất với mình có lẽ là câu chuyện về một người luôn đối xử tốt và hào phóng với mọi người, nhưng luôn buồn khổ vì cuộc sống không như ý, bị đối xử bất công, luôn cảm thấy mình là nạn nhân. Nhưng hóa ra lỗi chẳng phải do ai, mà do chính bà ấy đặt kỳ vọng quá cao lên người khác và có mong muốn kiểm soát họ, mượn danh nghĩa người giúp đỡ để ép buộc họ làm theo ý mình, nên cuộc sống bà ấy mới luôn mệt mỏi, không được như ý. Đây có lẽ là một hiện tượng rất phổ biến mà mình đã thấy nhiều trong cuộc sống, nên mình thực sự thích thú khi biết gốc rễ vấn đề nằm ở đâu, để từ đó có phương án giải quyết hiệu quả.
Nhưng tất nhiên, cũng có phần mình chưa thật sự tận hưởng trọn vẹn được ở cuốn sách. Cá nhân mình nghĩ, cuốn sách này phù hợp với người trưởng thành, đã có cuộc sống riêng và thật sự gặp vấn đề với việc kiểm soát cảm xúc, hơn là đối tượng còn đang vô lo vô nghĩ như mình. Nên dù mình thấy các lời khuyên và bài tập trong sách có hiệu quả, nhưng mình vẫn chưa thực sự “cảm” được hết ý nghĩa trong đó. Mình nghĩ là, những đối tượng đang gặp stress, phải gánh áp lực nặng nề trong công việc và cuộc sống, hoặc đối tượng có vấn đề về cảm xúc thì sẽ phù hợp với cuốn này hơn.
Cơ mà dù vậy, mình không hề phủ nhận sự hiệu quả của những lời khuyên trong sách, và như đã nói ở trên, tính ứng dụng của sách rất cao, ai cũng có thể thực hành. Dù mình chưa thật sự cần đến những bài tập này, nhưng mình nghĩ rèn luyện cách xác định và kiểm soát cảm xúc hàng ngày theo các bài tập trong sách cũng là một cách rèn luyện bản thân rất tốt.
Cuối cùng thì, sau những trải nghiệm mình có với cuốn sách này, mình chấm “Ma quỷ trong tâm ta” 4.5/5 sao.
Rất mong cuốn sách sẽ được các bạn đón đọc và yêu thích, cũng như sẽ giúp ích được cho cuộc sống của các bạn tốt đẹp hơn.
Lời cuối, mình muốn trích một câu trong sách, như một cách thực hành “bài tập” ngay bây giờ:
“Cầu mong cho mọi chúng sinh hạnh phúc, an lạc.”
Mai Lê Kỳ Duyên
